Terakota

Terakota- pochodzenie i definicja

Terakota jest jednym z najstarszych materiałów ceramicznych, stosowanych już w starożytności w architekturze i sztuce. Jej ponadczasowy charakter, sprawia, że do dziś pozostaje popularnym wyborem w aranżacji wnętrz. Wiele osób myli terakote z innymi rodzajami płytek- glazurą czy gresem- głównie ze względu na podobieństwo wizualne. Warto jednak podkreślić, że terakota pa podobne właściwości i specyfikację, które wyróżniają ją wśród pozostałych materiałów.

Terakota to rodzaj płytek ceramicznych wypalanych z drobnoziarnistej gliny, które są trwalsze i grubsze niż glazura i świetnie nadają się na podłogi. Mają naturalny, lekko chropowaty charakter i są bardziej odporne na ścieranie niż typowe płytki ścienne. Terakota cechuje się wysoką wytrzymałością i odpornością na działanie środków chemicznych, a nasze oczy cieszą bogatą kolorystyką. Terakota to jeden z najstarszych i najczęściej stosowanych materiałów ceramicznych. W budownictwie i aranżacji wnętrz pełni rolę praktycznej, trwałej i estetycznej okładziny podłogowej oraz ściennej. Jej parametry techniczne i sposobów produkcji sprawiają, że dobrze sprawdza się także w połączeniu z ogrzewaniem podłogowym. W odróżnieniu od glazury stosowanej jedynie na ściany, terakota idealnie sprawdza się na podłogach. W porówaniu do gresu jest mniej mrozoodporna i chłonie nieco więcej wody, ale zachwyca cieplejszym wyglądem i naturalnym charakterem.

Najważniejsze informacje o terakocie

Dane techniczne terakoty
Grubość: zazwyczaj 8-12 mm (dostępne są też cieńsze płytki do zastosowań specjalnych).

• Formaty: najczęściej małe i średnie (np. 20×20 cm, 30×30 cm), co ułatwia układanie na złożonych powierzchniach.
• Nasiąkliwość wodna: 3-6% - wyższa niż w przypadku gresu, dlatego wymaga odpowiedniej impregnacji w wilgotnych pomieszczeniach.
• Twardość: niższa niż gres porcelanowy, ale wystarczająca do użytku domowego.
• Przewodność cieplna: dobra - terakota dobrze współpracuje z ogrzewaniem podłogowym.
• Odporność na ścieranie: zróżnicowana, zależna od klasy PEI (najczęściej PEI 3-4 w zastosowaniach domowych).

Metoda powstania

Podstawą terakoty jest glina, często w charakterystycznym czerwonym odcieniu. Do masy dodaje się piasek kwarcowy oraz inne materiały, które poprawiają parametry użytkowe. Proces produkcji obejmuje formowanie, suszenie i wypalanie w piecu w temperaturze 1000 do 1250 °C. Szkliwo pełni rolę ochronną i dekoracyjną ale dostępne są także płytki nieszkliwione, cenione za naturalną estetykę. Wysuszona – w celu usunięcia nadmiaru wilgoci, wypalana w piecach w temperaturze ok. 1000-1250°. Szkliwiona lub nieszkliwiona - szkliwo zwiększa odporność na wilgoć i nadaje połysk, natomiast wersje nieszkliwione mają bardziej surowy, matowy charakter. Właśnie proces wypalania nadaje terakocie charakterystyczną ciepłą kolorystykę – od żółci i beżów po brązy i czerwienie.

Cechy charakterystyczne terakoty

Terakotę charakteryzuje estetyka, ciepła kolorystyka, często o rustykalnym lub śródziemnomorskim charakterze, odporność na ścieranie, wilgoć i temperaturę, choć niższa niż w przypadku gresu. Dzięki mniejszej twardości łatwiej się ją docina niż gres. Dobrze przewodzi ciepło, co czyni ją odpowiednim wyborem na ogrzewanie podłogowe. 

Rodzaje terakoty

Ze względu na wykończenie jest szkliwiona, nieszkliwiona, matowa, polerowana, strukturalna. Ze względu na barwę wyróżniamy klasyczną czerwień, brązy, beże, a także wersje barwione w masie. Podział według zastosowania: podłogowa, elewacyjna, dekoracyjna. Jeśli chodzi o formaty to, od niewielkich płytek 10x10 cm po duże formaty 60x60 cm.

Zastosowanie terakoty

Terakota doskonale sprawdza się jako materiał podłogowy w kuchniach, łazienkach, korytarzach czy w salonach w stylu klasycznym lub rustykalnym. Na ogrzewanie podłogowe, dzięki dobrej przewodności cieplnej. Może być stosowana na tarasach i balkonach, o ile posiada odpowiednie parametry mrozoodporności (należy sprawdzić oznaczenia producenta). Wykorzystuje się ją również na elewacjach, klatkach schodowych i w dekoracyjnych aranżacjach zwłaszcza w stylach tradycyjnych, gdzie jej ciepła kolorystyka podkreśla naturalny charakter wnętrza.

Historia i tradycja

Terakota ma bogatą tradycję - od antycznych Greków i Rzymian, przez monumentalne dzieła w Chinach, takie jak słynna Armia Terakotowa, po elementy architektoniczne średniowiecznych i renesansowych budowli. Dziś wraca do łask, szczególnie w projektach inspirowanych stylem rustykalnym i naturalnymi materiałami.

Zalety i wady terakoty

Zalety: wysoka trwałość, odporność na ścieranie, naturalny wygląd, możliwość stosowania na podłogach, atrakcyjna cena.

Wady: mniejsza mrozoodporność niż gres, wyższa nasiąkliwość, podatność na przebarwienia (szczególnie w wersji nieszkliwionej), ograniczony wybór wzorów w porównaniu z gresem.

Pielęgnacja i konserwacja

Szkliwioną terakotę łatwo utrzymać w czystości, stosując łagodne środki myjące. Płytki nieszkliwione wymagają impregnacji, aby zapobiec wchłanianiu zabrudzeń. Należy unikać agresywnych preparatów chemicznych i silnych kwasów, które mogłyby uszkodzić powierzchnię szkliwa.

Porównanie z innymi materiałami ceramicznymi

• Terakota vs. glazura: glazura jest przeznaczona wyłącznie na ściany, terakota sprawdzi się także na podłogach.
• Terakota vs. gres: gres jest twardszy i bardziej odporny na mróz, natomiast terakota jest cieplejsza wizualnie i przystępniejsza cenowo.
• Terakota vs. klinkier: klinkier lepiej znosi warunki zewnętrzne, terakota częściej stosowana jest wewnątrz budynków.

Praktyczne wskazówki

Dobierając terakotę do pomieszczenia, warto kierować się funkcjonalnością- płytki matowe dobrze sprawdzą się w korytarzach, szkliwione w łazienkach. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na klasę ścieralności, nasiąkliwość oraz antypoślizgowość. Należy unikać stosowania terakoty w przestrzeniach narażonych na mróz, jeśli nie ma odpowiednich parametrów technicznych.

Podsumowanie

Terakota to klasyczny i wciąż aktualny wybór na podłogę oraz do elementów dekoracyjnych. Łączy w sobie trwałość, naturalny wygląd i funkcjonalność. Choć ma pewne ograniczenia, w odpowiednich warunkach stanowi piękne i praktyczne rozwiązanie, które nigdy nie wychodzi z mody.